تجمع فعالیت های لجستیکی در محدوده جغرافیایی خوشه های لجستیک نامیده می شود. این خوشه ها شامل سه گروه اصلی کسب و کار هستند. این خوشه ها در حقیقت نوعی خوشه های صنعتی هستند که موضوع اصلی فعالیت آن ها لجستیک می باشد. این خوشه ها به عنوان عناصر کلیدی جهانی شدن شناخته می شوند. برای جریان یافتن کالا در سراسر جهان به این خوشه ها نیاز خواهیم داشت.
گروه های کسب و کار خوشه های لجستیک
همانطور که گفتیم این خوشه ها شامل سه گروه اصلی کسب و کار هستند که این گروه ها شامل موارد زیر می باشند:
گروه نخست
- شرکت های حمل و نقل
- شرکت های فورواردی
- خدمات لجستیک طرف سوم
گروه دوم
شرکت هایی که فعالیت آن ها به عملیات لجستیک نیاز دارد همچون:
- توزیع
- انبارداری
- تولیدکنندگانی که عملیات ارزش افزوده آن ها نوعی لجستیک می باشد.
گروه سوم
شرکت های ارائه دهنده خدمات مکمل به شرکت های لجستیکی همچون:
- نگهداری و تعمیرات
- فناوری اطلاعات
- خدمات وکالت
برجسته ترین ویژگی خوشه های لجستیک
پدیده حلقه بازخوردی مثبت برجسته ترین ویژگی خوشه های لجستیک می باشد. حلقه بازخوردی مثبت به دلیل درگیر شدن طیف وسیعی از فعالیت های اقتصادی مرتبط با یکدیگر ایجاد می شود. حلقه بازخوردی مثبت به این معنا می باشد:
- جریان کالاها به درون و بیرون خوشه افزایش می یابد.
- هزینه عملیات لجستیک کاهش می یابد و سرویس دهی بهبود خواهد یافت.
- استفاده از وسایل بزرگ اقتصادی تر می شود.
- هزینه تن کیلومتر حمل کالا کاهش خواهد یافت.
- جریان زیاد کالا شرکت های خدماتی حمل و نقل کالا را قادر می سازد از طریق سرمایه گذاری در وسائط نقلیه با ظرفیت حمل بالاتر هزینه عملیات خود را تا حد قابل توجهی کاهش دهند.
- جریان کالا باعث افزایش تناوب ارائه خدمات می شود و در نهایت باعث جذب ارائه کنندگان خدمات توزیع و لجستیک بیشتر خواهد شد.
تفاوت خوشه های لجستیک و دیگر خوشه ها
تفاوت اصلی این خوشه ها و دیگر خوشه های صنعتی در تنوع مشاغل می باشد. اکثر خوشه های صنعتی و دانش بنیان افراد تحصیلکرده را با دستمزد بالا استخدام می کنند اما در خوشه های لجستیک طیف وسیعی از فرصت های شغلی مختلف ایجاد می شود. بر اساس بررسی های انجام شده دستمزد مشاغل لجستیکی در این خوشه ها در مقایسه با مشاغل هم سطح در دیگر بخش های اقتصادی بالاتر است. این خوشه ها به بازار محدوده خاصی از صنعت وابسته نیستند و امکان ارائه سرویس آن ها به انواع مختلف کسب و کارها و صنایع وجود دارد از این رو مشاغل آن ها در روبرویی با بحران ها کمتر دچار چالش می شوند.