لجستیک معکوس چیست؟

در یک فرایند عادی ، مقصد نهایی یک محصول ، مصرف کنندگان یا توزیع کنندگان نهایی آن هستند. اما هر زمان که فرایندی پس از فروش محصول وجود داشته باشد ، به عنوان لجستیک معکوس (Reverse Logistics) شناخته می شود.

به عنوان مثال ، اگر محصولی دارای مشکل  باشد ، برای تست ، تعمیر محصول به تولید کننده ارسال می شود.

اصطلاح لجستیک معکوس یا Reverse Logistics، نخستین بار توسط جیمز آر. استوک در سال 1992 مورد استفاده قرار گرفت. به‌عبارت‌دیگر، مبدع این عبارت آقای استوک بود و شاید از نظر کسانی که برای نخستین بار آن را می‌خوانند یا می‌شنوند، کمی عجیب‌وغریب به نظر برسد! با توجه به این واقعیت و البته اهمیت موضوع در این مطلب می‌خواهیم کمی درباره لجستیک معکوس صحبت کنیم و با مفهوم، اهمیت و مزایای آن بیشتر آشنا شویم.

معنی لجستیک معکوس

معنای کلمه Logistics به معنای کسب و کار عمومی ، اجرای عملیات چند وجهی است که از فرآیندهای مختلفی از قبیل تولید ، کاربری مواد ، بسته بندی ، موجودی ، حمل و نقل ، انبارداری و غیره تشکیل شده است.

هدف اصلی تدارکات ، جریان کالا یا چیزهایی از محل مبدا یا تولید تا نقطه مصرف برای تحقق الزامات مصرف کنندگان و همچنین شرکتها است.

تدارکات معکوس شامل کلیه فعالیتهایی است که در لجستیک گنجانده شده است ، اما در لجستیک معکوس ، کلیه فعالیتهای ذکر شده در جهت معکوس انجام می شود.

بیشتر بخوانید

لجستیک چیست؟

گاهی اوقات برای بازیافت مواد بسته بندی و استفاده مجدد از ظروف بسته بندی نیز به تدارکات معکوس مراجعه می شود ، اما بسیار بیشتر از این تعریف است. بعضی اوقات کالاهایی که از طریق فرآیند تدارکات معکوس به دست می آیند ، برای بازتولید آن در بازار ، مجدداً ساخته می شوند.

پیشینه و تاریخچه لجستیک معکوس

تدارکات معکوس از قرن ها به عنوان پدیده ای مانند بازیافت بطری های آب ، بازیافت زباله و بازیافت ضایعات فلزی و غیره بخشی از مشاغل بوده است اما تجارتی که در این زمینه توجه بیشتری به لجستیک معکوس کرده. کاملا جدید است.

چرا لجستیک معکوس مهم است؟

لجستیک معکوس در تجارت، یکی از ارکان موفقیت کسب‌وکار شما در بلندمدت است و ارزش عمر مشتری را افزایش می‌دهد. یک شرکت خودروسازی را تصور کنید. وقتی از یک شرکت، خودرو می‌خرید، قطعاتی در خودرو وجود دارند که باید فقط توسط افراد یا نمایندگی‌های مجاز بازبینی یا تعمیر شوند. هنگام خرید خودرو، ارتباط شما با کارخانه تولیدکننده قطع نمی‌شود. بلکه خودرو را همراه با طرح یا پلنی می‌خرید که بر مبنای آن می‌دانید که در چه زمان‌هایی باید برای سرویس و بررسی خودرو به نمایندگی‌های مجاز آن شرکت مراجعه کنید. این سناریو از نگاه کارخانه، نوعی لجستیک است چون با هر بار مراجعه خریداران به نمایندگی برای بررسی یا سرویس اتومبیل، محصول در مسیر برعکس حرکت می‌کند.