میدل­ مایل (مرحله رهسپاری مرسولات)، حلقه فراموش شده در فرآیند پستی

میدل­ مایل (مرحله رهسپاری مرسولات)، حلقه فراموش شده در فرآیند پستی فروشگاه های خرده فروشی فیزیکی، به صورت سنتی روی مرحله توزیع مرسولات یا “تحویل در لست مایل” متمرکز هستند، اما وقت آن رسیده که توجه صرف به این مرحله را فراموش کنند، زیرا فضایی مناسبی برای کاهش هزینه های زنجیره تامین در فرآیند رهسپاری یا “میدل­مایل | Middle Mile ” وجود دارد.

در  عصر حاضر نبرد شدیدی بین فعالین پستی و شرکت های حمل و نقل، در زمینه بهبود فرآیندهای اجرایی برای “تحویل آخرین مایل | Last Mile Delivery” در جریان است؛ چرا که ارائه دهندگان خدمات حمل و نقل و توزیع به دنبال رقابت جدی و تنگاتنگ در زمینه ورود و جذب بازار حداکثری در حوزه رو به رشد تجارت الکترونیک هستند. اما بررسی های اجرایی نشان می دهد که نبرد واقعی پیش روی این شرکت ها، در نقطه ی دیگری است. ماهیت خرید از دور، به عنوان ویژگی اصلی تجارت الکترونیکی، به صورت طبیعی نبرد و رقابتی جدی را در مدیل مایل | Middle Mile (ارسال کالا بین شهرهای مبداء و مقصد) برای فعالین این عرصه ایجاد کرده است.

پیچیدگی های توزیع مرسولات باعث شده تا بسیاری از شرکت های پستی و حمل و نقل، روی لست مایلLast Mile) Delivery ) متمرکز باشند و فراموش کنند که این فرآیند، تنها یکی از مراحل سه­گانه در انتهای زنجیره تامین است. بررسی های جهانی نشان می دهد که اغلب شرکت های پستی روی دیگر فرآیندها و بخش های زنجیره تامین توجه کمتری داشته و در نتیجه از همین نقاط آسیب می بینند. شرکت‌های هوشمندی مانند والمارت به منظور کاهش هزینه های بخش حمل و نقل، توجه خود را به مرحله Middle Mile از زنجیره تامین معطوف نموده اند. جایی که برای پیشی گرفتن از رقبا به ویژه در زمینه کاهش هزینه ها و کاهش قیمت تمام شده، پتانسیل بسیار بالایی دارد و البته از نگاه اغلب فعالین مغفول مانده است.

“میدل مایل” در کسب و کارهای سنتی و الکترونیکی

در یک فرآیند پستی، مرحله توزیع یا لست­مایل | Last Mile Delivery، فاصله آخرین نقطه زنجیره تأمین تا مشتری است، بر این اساس مرحله قبلی “فرآیند رهسپاری” یا “میدل­ مایل | Middle Mile” است. میدل­ مایل در رویه سنتی خرید و فروش، مشتمل بر حمل و نقل و انتقال کالا از یک انبار در مبداء به یک فروشگاه خرده فروشی است، جایی که مشتریان در نهایت محصولات و کالاها را از آنجا خریداری می کنند. در مدل کسب و کار تجارت الکترونیکی، میدل مایل یا رهسپاری فرآیند حمل و نقل و انتقال مرسولات از یک فروشگاه یا انبار در شهر مبداء به یک مرکز توزیع در شهر مقصد اتلاق می شود.

علیرغم گسترش و رونق تجارت الکترونیک در دهه های اخیر، لازم به ذکر است که ارائه خدمات لجستیک، حمل و نقل و توزیع به فروشگاه های خرده فروشی فیزیکی (brick-and-mortar) هنوز امری حیاتی محسوب می شود. در ادامه به اهمیت مرحله رهسپاری در هر دو مدل کسب و کار پرداخته می شود.

اهمیت “میدل مایل” برای فروشگاه های خرده فروشی فیزیکی

بدون شک توجه و مدیریت میدل مایل | Middle Mile در زنجیره تامین، فرصت های بی نظیری را در زمینه صرفه جویی در هزینه های حمل و نقل فراهم می کند. اکثر شرکت های تولیدی، نه تنها دارای مراکز توزیع هستند، بلکه فروشگاه های خرده فروشی فیزیکی خود را نیز برای عرضه و فروش محصولات به مشتریان راه اندازی نموده اند. طبیعتاً توجه به مرحله رهسپاری یا میدل­ مایل، این امکان را برای شرکت ها به وجود می آورد تا هر دو طرف زنجیره تأمین را کنترل کنند.

“والمارت” به عنوان نمونه ای جهانی که شبکه عظیمی از فروشگاه فیزیکی دارد، یکی از این شرکت هاست که به “مرحله رهسپاری”  توجه ویژه ای داشته است، این غول فروشگاهی، رویکردی نوین در تجهیز ناوگان خودرویی خود، برای کاهش هزینه های حمل و نقل مرحله رهسپاری در پیش گرفته است. این شرکت به استفاده از وسایل نقلیه بدون سرنشین روی آورده است. این فروشگاه خرده‌فروشی انتظار دارد با تکمیل عرضه این خودروها، هزینه‌های لجستیک و تحویل کالا به مشتریان را به میزان 50 درصد کاهش دهد.

شرکت‌هایی که به اندازه کافی بزرگ نیستند تا بتوانند شبیه والمارت، برای توسعه و بهبود فرآیندهای عملیاتی “مرحله رهسپاری” خودشان سرمایه‌گذاری کنند، از خدمات حمل و نقل شرکت های 3PL برای دریافت راه‌حل‌هایی در زمینه بهینه سازی “میدل مایل” و کاهش هزینه های مربوطه استفاده می کنند. شرکت های 3PL به عنولن حامل‌های چندوجهی، می توانند زنجیره تامین بیشتری را به کار گرفته و کنترل بهتری بر هزینه‌های حمل و نقل داشته باشند. شرکت های 3PL نه تنها خدمات یکپارچه و منسجم تری ارائه می دهند، بلکه این توانایی را دارند تا در هزینه ها صرفه جویی کرده و بخشی از هزینه ها را به مشتریان منتقل کنند.

شاید یک مزیت نادیده گرفته شده از لجستیک میان مایل فشرده تر، توانایی انطباق با تغییرات باشد. جای کمی برای خطا در مایل میانی وجود دارد. اگر Walmart مالک بخش ” مایل میانی” بیزینس خود باشد، توانایی سازگاری و انطباق با تغییرات را خواهد داشت. همین امر در مورد شرکت‌های چندوجهی 3PL که هر دو بخش حمل‌ونقل محلی و حمل‌ونقل در مسافت طولانی را کنترل می‌کنند، صدق می‌کند.

تجارت الکترونیک؛ پیشران بهینه سازی میدل مایل

تجارت الکترونیک زنجیره تامین سنتی را متحول و مختل نموده است. بدون شک فروش مستقیم به مشتری، دلیل اصلی رقابت پُر فشار و تمرکز ویژه روی “مرحله توزیع” یا “لست مایل” است. تغییرات صورت گرفته آنقدر قدرتمند بوده که حتی “مرحله رهسپاری” را تحت تأثیر قرار می دهد. برای حفظ قیمت‌های رقابتی و حاشیه‌ سود در حوزه خرده فروشی فیزیکی، شرکت‌ها ناچار هستند زنجیره‌ تامین خود را مدیریت و کنترل نمایند. میدل مایل، بزرگترین فرصت برای خرده فروشی های فیزیکی است. توانایی ارائه قیمت‌های قابل مقایسه یا پایین‌تر از فروشگاه های اینترنتی فعال در حوزه تجارت الکترونیک باعث می‌شود که مشتریان مجدداً به ویترین فروشگاه های فیزیکی بازگردند.

در این شرایط کاهش هزینه مرحله رهسپاری، یکی از هوشمندانه ترین گزینه ها برای رقابت با الگوی سنتی خرید و فروش است. سرعت بالاتر و هزینه های کمتر می تواند مستقیماً به مصرف کننده منتقل شود. فراموش نکنیم از نظر احساسی و روانشناختی، خرید از فروشگاه های فیزیکی برای خریداران بسیار خوشایندتر از خریدهای الکترونیکی و مجازی است، بنابراین انگیزاننده­های بالاتری برای توسعه تجارت الکترونیکی باید وجود داشته باشد.

راهکارهای پستکس در مرحله رهسپاری؛ بهینه­سازی برای هر دو الگوی کسب و کار سنتی و مجازی

بررسی رویه­های داخل کشور در میدل مایل یا رهسپاری کالاها، روندهایی تقریباً مشابه با الگوهای جهانی را نشان می دهد که البته با محدودیت ها و موانع زیرساختی نیز همراه است. پستکس به عنوان یک شرکت نوآورانه در حوزه خدمات پست و لجستیک خرده­فروشی کشور، سعی دارد با مطالعه همه جانبه ابعاد این صنعت، رویه هایی ساده­، کم­هزینه و با کیفیت را از طریق تلفیق ظرفیت­ها و توانمند­های زیرساختی و بهینه­سازی اجرایی فراهم نماید.

توافق و همکاری صورت گرفته با کالارسان و شبکه اتوبوسرانی کشور، یکی از اقدامات مهم پستکس برای بهینه­ سازی در مرحله رهسپاری است. راه حل های جامع پستکس شرایطی را ایجاده کرده است که هم خرده فروشان فیزیکی و هم فروشگاه های اینترنتی بتوانند خدماتی با کیفیت­تر و مقرون به­صرفه­تر را دریافت و کنترل های بیشتری بر فرآیندهای “میدل مایل” داشته باشند.

مطلب پیشنهادی برای مطالعه بیشتر:  تکنیک مدیریت زمانGetting Things Done(GTD)